Fan Coil Nedir ?

Fan Coil Nedir ? 

Fan-coil: Temel prensip olarak içerisine sıcak su aldığı zaman sıcak, soğuk su aldığı zaman soğuk üfleyen cihazdır. Üflemeyi ise içinde bulunan fan yardımı ile yapar. İçeri giren akışkan kılcal borulardan geçerken hemen arkasındaki fan üfleme yapar. Akışkan sıcak ise sıcak üfler soğuk ise soğuk üfleme yapılır. Böylece odanın havası istenilen rejime getirilmiş olur.

Fan-coil cihazları oda termostad kontrol panelleri ile kontrol edilirler. Bu oda termostadları oda içerisine takılarak fan-coil cihazı ile bağlantılanır. Üzerilerindeki proplardan oda sıcaklığını ölçerek fan coil cihazının çalışmasını kontrol ederler. Fan coil cihazlarının girişlerinde genellikle (kullanılması tavsiye edilir) iki yollu ve üç yollu motorlu vanalar kullanılır. Bu sayede hem düzenli bir rejim sağlanmış olur hem de enerjiden tasarruf edilmiş olur. Motorlu vanalar da yukarıda bahsettiğim oda termostadı ile kontrol edilir.

Fan-coil cihazları iki tipte üretilmektedir. (Şekil değil, tip) İki borulu sistem ve dört borulu sistem. İki borulu sistemde boru içerisinden sıcak su geçerse cihaz sıcak, soğuk su geçerse cihaz soğuk üfleme yapar. Başka bir şans yoktur. Bu sistemde birisi gidiş ve birisi dönüş borusudur haliyle. Dört borulu sistemde ise ilk iki borudan sıcak gidiş-dönüş, ikinci iki borudan ise soğuk gidiş-dönüş suları geçmektedir. Anlaşıldığı gibi iki borulu sistemde iki boru dört borulu sistemde ise dört boru yer almaktadır. Bu sayede özellikle mevsim geçişlerinde istenilen hacimlerde ısıtma, istenilen hacimlerde soğutma yapılabilmektedir. Bu seçenek iki borulu sistemde mümkün değildir. Ana ısı merkezinden soğuk su gelirse soğutma, sıcak su gelirse ısıtma yapmaktan başka şansınız yoktur. Dört borulu sistemin iki borulu sisteme göre daha konforlu olduğu açıktır, ancak takdir edersiniz ki dört borulu sistemin iki borulu sisteme göre kurulum borulama masrafı en az iki katıdır.

Peki fan-coil cihazlarına sıcak ve soğuk su nereden gelmektedir? Sıcak su beslemesi, genellikle sıcak sulu kazanlardan veya eşanjör yardımı ile buhar kazanlarından (veya bilimum ısı üreticilerinden veya pompalarından), soğuk su ise chiller gruplarından (veya ısı pompalarından) gelmektedir. Fan-coil sistemleri genellikle büyük sistemlerdir. Büyük alışveriş merkezleri, spor salonları, rezidanslar, kamu binaları gibi yüksek inşaat alanı olan binalarda tercih edilmektedir. Kullanım alanları geçmiş yıllarda daha yaygın olmakla beraber VRV sistemlerinin icadı ile beraber biraz gerilemiştir. Bu büyük hacimleri ısıtmak-soğutmak için büyük ısı merkezlerine ihtiyaç vardır. Bu ısı merkezlerinin kurulması ise oldukça masraflıdır. Fan-coil sisteminin ilk kurulum maliyeti yüksek olmasına karşın işletme masrafları oldukça uygundur.

Fan-coil cihazlarının bir çok şekli vardır. Yer, tavan tipinden, kaset tipine, kanallı tipten, gizli tavan tipine kadar bir çok fan-coil tipi vardır. Bu çeşitlilik sayesinde cihazlar inşaat ile çok uyumlu bir görüntü sunmaktadır. Fan-coil sisteminde ısıtma-soğutma borularına ek olarak bir de drenaj çıkış borusu mevcuttur. Nitekim cihaz soğutma yaparken yoğuşma yapacaktır. Yoğuşma suyu ise drenaj tavası ve ardından drenaj borusu ile dışarı atılmalıdır. Tüm cihazlara düzgün bir şekilde drenaj tesisatı yapılmalıdır.

Fan-coil sistemlerinin avantajları

Kurulum maliyeti biraz yüksek olmasına karşın işletme maliyeti oldukça düşüktür.

 Dört borulu sistem ile aynı anda hem ısıtma hem soğutma yapılabilmektedir.

Fan-coil sisteminin dezavantajları

Kurulum maliyeti yüksektir.

Fan cihazın içinde yer aldığından özellikle kalitesiz cihazlarda ses problemi vardır.

İki borulu sistemde özellikle mevsim geçişlerinde sıkıntı olmaktadır.

Borulama sistemi inşaata fazlasıyla ek yük getirmektedir.

Fan-coil cihaz seçimi nasıl yapılır?

Fan-coil cihazları seçimi yaparken öncelikle kullanım amacı tam olarak belirlenir. Sistemden beklenti nedir? Ana maç ısıtmamı yoksa soğutmamı ? Yada her ikisimi ? Cihazların ısıtma ve soğutmadaki verim değirleri arasında çok büyük fark vardır buda seçimi etkiler. Fan coil cihazları kullanım amacına göre seçilir. Seçimde önemli olan diğer bir etken kullanıcının tercihleri ve mimari yapıdır. Birçok inan evinde iş yerinde yada otelinde açıkta fan coil cihazlarını görmek istemez bu durumda kanallı tip fan coil cihazları asma tavan içerine monte edilir. Cihazların seçiminde cihaz özelliklerininde seçen kişi tarafından çok iyi tanınması gereklidir.Asma tavan yapılmayacak bir mahalde asma tavan modeli seçmek doğru değildir.

Fan coil cihazları çok hızlı devreye girer. Fan coil cihazları direkt olarak havayı ısıtırlar , diğer sistemlerin hepsinden daha hızlı tepki veririler bu yüzden kesikli kullanılan yerler için çok uygun çözümdür fakat ses yapmaları nedeniyle dinlenmede rahatsızlık yaratırlar. En sessiz konumda bile gece insanları rahatsız ederler. Kısa süreli ve kesikli kullanımlarda çok büyük tasarruf yaptıklarından ekonomik olarak tercih etmekteyiz.

Fan coil cihazlarının en büyük kullanım alanı otellerdir. Otellerde müşteri odaya girdikten sonra termostatın açılmasıyla sitem devreye girer müşteri odayı terkettiğinde sistem kapanır buda otel işletmesi için büyük bir enerji kazancıdır.