Soğuk Hava Deposu Nedir ?

Soğuk Hava Deposu Nedir ?

Soğuk Hava Deposu muhafaza edilmesi istenilen ürünün düşük sıcaklıklarda, soğuk yada donmuş olarak muhafaza edilmesini sağlayan mekanlardır. Bu depoların tasarlanmasında amaç, ürüne göre uygun sıcaklık ve nem dengesinin korunmasını sağlamaktır. Böyle uzun süre boyunca ürünler ekonomik şekilde sağlığa uygun koşullarda muhafaza edilebilmektedir.

Soğuk hava depoları kullanım amaçlarına göre farklı alanlarda ve farklı amaçlar ile kullanılmaktadır. Birçok endüstri, ürünlerini depolamak veya üretim sürecinin bir parçası olarak hassas sıcaklık kontrol ortamları veya soğuk hava depoları gerektirir. Aşağıdaki endüstriler, soğuk hava depolarının en yüksek kullanım oranlarına sahip sektörlerdir.

o Marketler

o Restoranlar ve mutfaklar

o Hastaneler, klinikler ve tıp merkezleri

o Bilim laboratuvarları ve araştırma merkezleri

o Gıda işleme veya gıda üretimi

o Bilgi Teknolojisi ve veri merkezleri

o Et ve et ürünleri depoları

o İlaç depoları

o Meyve depoları

o Sebze depoları

o Su ürünleri ve balık şoklama depoları

o Dondurulmuş meyve ve sebze depoları

o Soğuk tatlı ve dondurma depoları

o Kısa süreli sebze şoklama depoları

o Kimyasal madde depoları

o Meşrubat depoları

o Süt ve süt ürünleri depoları

o Yumurta depoları

o Dondurulmuş hazır yiyecek depoları

Soğuk Hava Deposu Yapımında Standart Var mıdır?

Gün geçtikçe yaygınlaşan soğuk hava depoları, üretilen ürünlerin her mevsim tüketiciye dalından koparılan haline en yakın şekilde ulaşmasını sağlayan sistemleri içerir. Dolayısıyla bugün üreticinin soğuk hava deposuna ihtiyacı olduğu kadar aracı ve satıcı firmaların da ürünlerini muhafaza edebilmek adına bu sisteme ihtiyacı olmaktadır. Hatta stoklu çalışan küçük büyük işletmelerin dahi kendi bünyelerinde soğuk hava depoları olabilmektedir. Buna istinaden fazlaca merak edilen Soğuk Hava Deposu Yapımında Standart Var mıdır? Sorusuna cevap vermek gerekirse, ürün cinsine uygun standartlık söz konusudur ama ebat olarak standart tasarımların yanı sıra özel çalışmalar da bulunmaktadır. Yani bir meyve veya sebze teknik olarak 2˚C sıcaklıkta muhafaza edilmesi gerekiyor ise bu 1˚C olarak kişi isteğine bağlı olarak değiştirilemez. Sıcaklık her daim standarttır fakat alan olarak birden fazla ürün depolanacak şekilde soğuk odaların tasarlanması mümkündür.

Soğuk Muhafaza Sıcaklık Aralıkları ve Muhafaza Şekilleri

- Serin Muhafaza (+5/+15 °C)

Bazı özel gıda maddelerinin (yeşilbiber, domates, muz, vb.) muhafazası ile gıda işleme alanlarının sıcaklık aralığıdır.

- Soğuk Muhafaza (-5/+5 °C)

Taze muhafaza edilen gıda ürünlerinin çoğu bu sıcaklık aralığında muhafaza edilir.

- Donmuş Muhafaza (-15/-25 °C)

Tüm dondurulmuş gıdaların muhafazası bu sıcaklık aralığında yapılır. Donmuş muhafaza daha önce şoklanarak merkez sıcaklığı -18 °C’ye düşürülmüş ürünlerin sıcaklıklarının muhafaza edilmesidir.

-Şoklama (-35/-45 °C)

Şoklama bu muhafaza tipi olmamakla beraber genelde yapılan halalar nedeni ile tanımlanmasında fayda vardır. Şoklama taze ürünleri merkez sıcaklıklarının 4-7 saat gibi kısa bir sürede -18 °C’ye düşürülmesi işlemidir.

SOĞUTMA YÜKÜ HESABI

Soğutma yükü genel olarak Transmisyon ısısı, Hava değişiminden gelen ısı, Mallardan gelen ısı ve oda içerisinde meydana gelen muhtelif ısılardan kaynaklanmaktadır.

- Transmisyon Isısı

Transmisyon ısısı hesabı için öncelikle iç ve dış duvarlar ile döşeme ve tavan toplam ısı transfer katsayılarının tespit edilmesi gereklidir.

Q = K.A.(Td – Ti)

Burada;

Q= Transfer olan ısı (W)

Td= Dış ortam veya komşu hacim sıcaklığı (oC)

Ti= İç oda sıcaklığı

K= Toplam ısı transfer katsayısı

- İnfiltrasyon – Hava Değişimi Isısının Hesabı

Soğuk oda kapısının her defa açılıp kapatılışında bir miktar dış sıcak hava soğuk odaya girerek ek bir soğutma yükü oluşturur. Dış havada daha fazla olan su buharı da bu soğutma yükünün bir parçasını oluşturur.

İnfiltrasyon ısısı = Hava Değişimi x Odanın Net Hacmi x (hd – hi) x gh

Burada;

hd: Dış havanın entalpisi (kJ/kg)

hi: İç havanın entalpisi (kJ/kg)

gh: Havanın yoğunluğu

- Mal Isısının Hesabı

Soğuk odaya muhafaza edilmek üzere konan değişik türden malların meydana getirdiği ısı, bazı durumlarda soğutma yükünün en önemli ve en büyük bölümünü teşkil edebilmektedir. Mal ısısının hesabında dikkat edilecek husus odaya konulan tüm malın hesabının değil, aynı anda konulabilecek maksimum malın hesaplanmasıdır. Eğer ki belirlenen miktardan ( 20000 kg) daha fazla mal girmesi gerektiğinde diğer odalara konulabilecektir. Fazla oda tasarlamanın asıl amaçlarından birisi de budur.

-Soğutulan Hacmin İçerisinde Meydana Gelen Isılar

1. İnsanlardan gelen ısı

Soğutulan hacimde bulunan insanların neşretmiş olduğu ısı miktarı bu hacmin sıcaklığına, çalışan insanların bedensel gayretine ve giyimine, sayısına, hacmin içinde kaldıkları süreye, hacmin büyüklüğüne, dışarıdan soğuk hacme giriş – çıkış sıcaklıklarına ve daha birçok etkene bağlı olarak değişmektedir.

2. Aydınlatma Armatürleri

Aydınlatma armatürünün inkandensant veya fluoresant tipi oluşuna göre hesaplanır ve günde açık tutulduğu saat ile çarpılarak bulunur.

3. Elektrik Motorları

Genel olarak evaporatör fanı ve motorundan gelen ısıya dönüştürülerek hesaplanması ile bulunur.

4. Defrost Sırasında Verilen Isı

Soğutulan hacimde bulunan evaporatör soğutucuların içerisinde bulunan elektrikli defrost ısıtıcılarının Watt olarak güçleri ve günde kaç saat çalıştıkları bulunabilir.